नारायण नागबळी

नारायण नागबळी पूजा का करावी?

नागबळी पूजेचे अनुष्ठान नाग हत्येच्या पापातून मुक्ती प्राप्त करण्यासाठी केले जाते. जेव्हा एखादी व्यक्ती नागाची हत्या करते अथवा त्यात सहभागी असते तेव्हा अशा व्यक्तीला अनेक समस्यांचा सामना करावा लागतो. तेव्हा अशा व्यक्तीने या पापातून निवारण करण्यासाठी नागबळी पूजा करावी.

नारायण नागबळी पूजा विधी:

नारायण नागबळी पूजेला तीन दिवसांचा कालावधी लागतो. ज्यात पुढीलप्रमाणे धार्मिक क्रिया केल्या जातात.

• श्राद्धकर्त्याला कुशावर्त तीर्थावर स्नान करून नवीन वस्त्रे धारण करावी लागतात.
• पुरुषांनी धोती, कुर्ता तसेच स्त्रियांनी पांढरी साडी नेसावी.
• पुरुषाला एकट्याने हा विधी करता येतो परंतु स्त्रीला एकट्याने हा विधी करता येत नाही.
• पूजेचा संकल्प घेऊन मग न्यास करावा. तदनंतर कलश स्थापन केले जाते.
• कलश स्थापना करताना गुरुजी श्री विष्णु व यमाचे पूजन केले जाते.
• विष्णु तर्पण तसेच प्राणप्रतिष्ठा, अग्निस्थापन, पुरुषसुक्त हवनादि करून श्राद्धकर्मे केली जातात.
• पूजेच्या अंतिम दिवशी श्री गणेशांचे पूजन केले जाते आणि सर्व पूजा निर्विघ्नपणे पार पाडल्याबद्दल आभार मानले जाते.
• नागांच्या सुवर्ण प्रतिमांचे पूजन केले जाते.
• गुरुजींना दान-दक्षिणा दिली जाते.
• अंतिम विधी श्री त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंगाचे दर्शन व पूजन करून मग पूजेची सांगता होते.

नारायण नागबळी पूजा त्र्यंबकेश्वर मध्ये का करावी?

नारायण नागबळी पूजा मंदिराच्या पूर्व दरवाज्याला असलेल्या अहिल्या गोदावरी मंदिर तसेच सतीचे महास्मशान इथे केली जाते. त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग हे ब्रह्मा-विष्णु-महेश ह्या त्रिदेवांचे एकत्रित स्वरूप असलेले विशेष ज्योतिर्लिंग आहे.

“ तीर्थं त्रैयम्बकं नाम सर्वतीर्थ नमस्कृतम् |
यत्रास्ते भगवानीशः स्वयमेव त्रिलोचनः ।।
श्राद्धमेतेषु सर्वेषु कोटिकोटिगुणं भवेत् | स्मरणादपि पापानि नश्यन्ति शतधा द्विजः ”

- मत्स्यपुराण, अध्याय २२ (श्राद्धयोग्यतीर्थवर्णन)

श्लोकार्थ - सर्व तीर्थांपैकी त्र्यंबकेश्वर नामक तीर्थ हे तीर्थराज आहे, इथे साक्षात त्रिनेत्रधारी श्री शंकर उपस्थित आहेत. इथे श्राद्ध केल्याने कोट्यानुकोटी फळ देणारे आहे. या तीर्थाचे केवळ स्मरण केल्याने पापसमूहाचे शेकडो तुकडे होऊन नष्ट होते.

नारायण नागबळी पूजेचे फायदेः

• उत्तम आरोग्य प्राप्त होते
• पितृदोष नष्ट होतो
• पितृदोषापासून उत्पन्न होणारे हानिकारक प्रभाव नष्ट होतात
• संतती होण्यास प्रतिबंध दूर होतो
• नाग स्वप्नात दिसणे बंद होते
• कौटुंबिक समाधान लाभते
• व्यवसायात आर्थिक वृद्धी होते
• नोकरीत पदोन्नती होते